Zakończenie prac konserwatorskich przy portretach rodziny Jabłonowskich w Bołszowcach na Ukrainie
W ramach Programu Ministra „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą” Fundacja Dziedzictwo Kresowe zakończyła II etap konserwacji XVIII-wiecznych portretów rodziny szlacheckiej Jabłonowskich herbu Prus III w kościele pw. Nawiedzenia Najświętszej Marii Panny w Bołszowcach.
Malowidła są zlokalizowane na ścianie filara wydzielającego kaplicę w pierwszym przęśle od zachodu, po stronie północnej. Osoby sportretowane – Stanisław Jan, Jan Stanisław, Joanna de Bethune oraz Stanisław Wincenty odgrywały znaczącą rolę na arenie międzynarodowej i były fundatorami wielu wspaniałych budowli sakralnych i ich aranżacji m.in. kościoła Paulinów w Niżniowie, kaplicy Jabłonowskich przy bazylice jasnogórskiej w Częstochowie, kaplicy św. Feliksa przy kościele kapucynów we Lwowie, ołtarza Pana Jezusa Miłosiernego w katedrze lwowskiej, mauzoleum w kościele jezuitów we Lwowie oraz współfundatorami wystroju kościoła: w Bołszowcach, Konkolnikach, Mariampolu, Krzywinie, Międzyrzeczu. Byli również posiadaczami pałaców i zamków ze wspaniałymi ogrodami m.in. w Krzewinie, Niżniowie, Lwowie, Białej Cerkwi , Mariampolu oraz w Płużnem.
Zjawisko występowania in situ portretów fundatorów kościoła jest rzadko spotykane. Oprócz walorów estetycznych i historycznych zachowane portrety charakteryzują się nietypową jak dla malarstwa ściennego techniką wykonania – połączeniem techniki fresku z techniką tłustej tempery. Prezentują zarówno warsztat sztalugowy w obrębie portretów: podkład na całej powierzchni, modelunek światłocieniowy, kompozycję i sposób malowania, jak i również warsztat malarstwa ściennego w obrębie ram, wstęg z napisami i tła. Prawdopodobnie malowidła zostały wykonane przez dwóch artystów specjalizujących się w odmiennych technikach wykonania lub przez jednego, który specjalizował się wyłącznie w malarstwie sztalugowym, nie mającym zbyt dużego doświadczenia z tak dużą powierzchnią oraz technologią ścian, na co wskazują widoczne w fotografii w świetle reflektografii IR autorskie zmiany kompozycji (portret Stanisława Wincentego) oraz zastosowanie różnych technik, w zależności od stopnia trudności kompozycji.
W ramach I etapu konserwacji, zrealizowanego w 2023 r., przeprowadzono następujące prace: wzmocnienie strukturalne tynków, podklejenie wypraw tynkarskich z podłożem oraz wypraw z warstwą malarską, usunięcie wtórnych nieestetycznych kitów i retuszy, uzupełnienie ubytków z odtworzeniem oryginalnej faktury oraz wstępne scalenie ubytków warstwy malarskiej. Wykonano również rozbudowane, specjalistyczne badania laboratoryjne identyfikujące technikę i technologię malowideł oraz kwerendę w zakresie historii i historii sztuki. W 2024 r. wykonano konserwację estetyczną portretów: wykonanie retuszu naśladowczego oraz ekonstrukcję brakujących fragmentów kompozycji.
