Odsłonięcie obrazu Najświętszej Maryi Panny w klasztorze karmelitów bosych w Berdyczowie Polonika

Prace konserwatorskie w berdyczowskim klasztorze zostały zrealizowane dzięki funduszom z Programu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego w ramach programu "Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą", którego operatorem jest od 2020 r. Instytut POLONIKA. W uroczystym odsłonięciu obrazu udział wzięli: Piotr Łukasiewicz, ambasador RP, JE Edward Kawa, biskup pomocniczy lwowski, Mateusz Natkowski, Konsul Generalny RP w Winnicy, Jarosław Godun, dyrektor Instytutu Polskiego w Kijowie, Anatolij Duszko, dyrektor Zarządu Kultury i Turystyki Żytomierskiej Obwodowej Administracji Wojskowej, Serhij Orliuk, mer Berdyczowa, o. Witalij Kozak, przeor klasztoru i kustosz Sanktuarium Matki Bożej Berdyczowskiej, o. Józef Kucharczyk, podprzeor klasztoru. Mszy świętej przewodniczył bp Edward Kawa ze Lwowa.

W trakcie uroczystości odczytano list od Bożeny Żelazowskiej - sekretarza stanu w Ministerstwie Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Generalnego Konserwatora Zabytków, w którym napisano m.in.: "Wytrwała rewaloryzacja tego wybitnego zabytku, wspólne dzieło Ukraińców i Polaków, ma miejsce również w trakcie – i niejako na przekór – brutalnej agresji rosyjskiej na Ukrainę. Jest to nie tylko dowód łączących nas bliskich więzi historycznych i kulturowych, stanowi zarazem przykład wszechstronnej pomocy w ochronie dziedzictwa kulturowego, jakiej Polska konsekwentnie udziela Ukrainie od pierwszych chwil rosyjskiej agresji. Głęboką satysfakcją napawa mnie fakt, że to również dzięki wieloletniemu wsparciu finansowemu Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego Rzeczypospolitej Polskiej oraz Narodowego Instytutu Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą Instytutu POLONIKA możliwe było i jest prowadzenie profesjonalnych, kompleksowych prac konserwatorsko-remontowych Berdyczowskiej Fortecy."

Renowacja klasztoru karmelitów bosych w Berdyczowie – symboliczne przywracanie dziedzictwa kulturowego

Od 2016 roku Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego (MKiDN) oraz Instytut POLONIKA realizują program ochrony dziedzictwa kulturowego za granicą, w ramach którego przeznaczono co najmniej 2 023 000 zł na konserwację zespołu klasztornego karmelitów bosych w Berdyczowie. Ten XVII-wieczny obiekt, znany jako „Forteca Najświętszej Maryi Panny”, stanowi jedno z kluczowych miejsc polskiego dziedzictwa na Ukrainie. W latach prace objęły renowację murów południowych, północnych, wschodnich oraz kościoła dolnego. Wcześniejsze etapy, zrealizowane w latach 2016–2019, obejmowały m.in. renowację baszty północnej.

Zespół klasztorno-kościelny pw. Niepokalanego Poczęcia NMP, ufundowany w 1630 r. przez wojewodę kijowskiego Janusza Tyszkiewicza jako wotum za ocalenie z niewoli tatarskiej, to najważniejsze i największe łacińskie sanktuarium maryjne na Ukrainie. W 2011 r. został ogłoszony sanktuarium narodowym. Znajduje się tu cudowny wizerunek Matki Boskiej Berdyczowskiej, koronowany w 1756 r. przez Benedykta XIV, a ponownie w 1997 r. przez św. Jana Pawła II. Oryginał obrazu zaginął w 1941 r. na początku wojny niemiecko-sowieckiej.