Kościół w Winnikach na Ukrainie - zakończono kolejny etap prac konserwatorskich
Kościół parafialny w Winnikach pw. Wniebowzięcia Marii Panny został wzniesiony w latach 1738–1766 według projektu Bernarda Meretyna. Wnętrze kościoła kryje bogato dekorowane malarsko sklepienia oraz iluzjonistycznie malowane ołtarze boczne jak również, co wynika z badań, zasłonięty pobiałami, częściowo iluzjonistycznie malowany ołtarz główny.
Kościół i jego dekoracja wewnątrz podlegały różnym przekształceniom i jego wystrój nie jest jednorodny, dlatego dla obecnej wizji ratowania kościoła ważne jest podkreślenia wszystkich zachowanych elementów artystycznych. W XIX oraz na początku XX w. poddawany był licznym pracom remontowym i renowacyjnym. Wykonywane były nowe malowidła oraz przeróbki architektoniczne, jak dobudowanie kruchty.
Ogólny stan zachowania całego wystroju kościoła określa się jako bardzo zły. Doprowadziły do takiego stanu długoletnie zaniedbania kościoła. Kościół po II wojnie światowej przeznaczony był na magazyn. Większość wyposażenia została zniszczona. Jedno malowidło poddane zostało w latach 90. XX w. niefachowej konserwacji. Polichromie są nieuporządkowane, fragmentarycznie, w dość przypadkowy sposób odsłonięte spod późniejszych nawarstwień. Występują uszkodzenia o charakterze mechanicznym: ubytki po przekuciach instalacji elektrycznej, odrapania, obtłuczenia sztukaterii, duże ubytki w dolnej części ścian, w większości uzupełnione łatami z zaprawy cementowej.
W 2024 r. przeprowadzone zostały prace konserwatorskie polegające na odsłonięciu oryginalnej kolorystyki drewnianego chóru muzycznego, doczyszczeniu dekoracji i konserwacji technicznej stolarki. Zaaranżowano i wykonano nową kolorystykę drewnianego chóru, opierając się na zachowanych fragmentach oryginału i dostosowując ją do całości wystroju i dekoracji ściennej. Przeprowadzono pełną konserwację estetyczną neostylowej dekoracji ścian pod chórem: w częściach monochromii założono barwione pobiały wapienne metodą topowania. Odsłonięto i odczytano dekoracje ścienną w części prezbiterium: spójną neostylową polichromię na całości ścian z pozostawieniem elementów późniejszej dekoracji w glifach okiennych (pozłocone krzyże, serafin i stylizowane akanty). Ponadto usunięto cementowe łaty i wstawki na całej wysokości ścian oraz zabezpieczono awaryjnie miejsca rozwarstwień i odspojeń tynku licowaniem. Dodatkowo, pogłębiono badania stratygraficzne i odkrywkowe w części prezbiterialnej kościoła.
Ubiegłoroczne prace, zrealizowane w ramach Programu Ministra „Ochrona dziedzictwa kulturowego za granicą”, były kontynuacją działań konserwatorskich prowadzonych w kościele w Winnikach od 2020 r.
Beneficjent: Stowarzyszenie Robim Co Możem
